Hầu hết những người bị béo phì chỉ quan tâm đến một vấn đề duy nhất là mất cân đối về ngoại hình. Rất ít người quan tâm tới các nguy cơ tiềm ẩn bên trong của nó. Sau đây, chúng ta cùng nhau tìm hiểu về những hậu quả của béo phì đối với sức khỏe, tâm sinh lí và đời sống của con người. Qua đó, chúng ta có cách nhìn toàn diện hơn về bệnh béo phì để chủ động hơn trong cuộc sống, nhằm làm cho cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn.
Hậu quả đầu tiên và cũng là vấn đề khiến nhiều người quan tâm nhất, đó là về ngoại hình và tâm lý của những người mắc bệnh béo phì. Béo phì làm thay đổi vóc dáng bên ngoài, làm cho cơ thể mất đi sự cân đối vốn có của nó. Thống kê cho thấy 88% người thừa cân, béo phì đều nhận thấy rằng mình không hấp dẫn khi đối diện với người khác phái. Ngoài ra, người thừa cân, béo phì thường mất tự tin trong giao tiếp, ngại xuất hiện trước đám đông, thường có cảm giác tự ti, căng thẳng, kém linh hoạt trong cuộc sống hàng ngày… làm giảm sút hiệu quả trong công việc, khó tìm thấy hạnh phúc riêng, hạn chế sự cống hiến cho gia đình và xã hội, làm ảnh hưởng đến hạnh phúc của gia đình.
Ngoài ra, béo phì còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm khác, tạo ra gánh nặng cho gia đình người bệnh cũng như gánh nặng cho xã hội. Theo các thống kê cho thấy, tỷ lệ mắc các bệnh nguy hiểm ở người béo phì cao hơn rất nhiều so với người bình thường, đặc biệt là các bệnh mạn tính không lây lan. Béo phì đã ra sức “cống hiến” 44% vào tỷ lệ người mắc bệnh đái tháo đường, 23% thiếu máu cơ tim, 7- 41% các trường hợp ung thư, làm tăng huyết và một só bệnh lý khác.
Cholesterol hay còn gọi là mỡ thừa trong máu, đặc biệt là cholesterol tỷ trọng thấp (LDL-C) cao gây xơ vữa lòng mạch máu, gây tăng huyết áp, tăng nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Tại nước ta, tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch đang đứng đầu với khoảng 30%, trong đó có rất nhiều ca là biến chứng của bệnh béo phì.
Béo phì gây cản trở quá trình hô hấp, người bị bệnh béo phì thường bị rối loạn nhịp thở, thường ngáy và ngừng thở khi ngủ, cảm thấy khó thở khi vận động, cân nặng càng tăng thì rối loạn nhịp thở càng nhiều. Nguyên nhân là do phế quản, khí quản của người béo phì hẹp hơn so với người bình thường.
Béo phì còn làm mỡ bám vào các quai ruột gây táo bón, dễ sinh ra bệnh trĩ. Sự ứ đọng phân và các sản phẩm độc hại dễ gây ra bệnh viêm đại tràng co thắt và ung thư đại tràng. Mỡ ứ đọng trong gan gây ra bệnh gan nhiễm mỡ, xơ gan. Rối loạn chuyển hóa mỡ sinh ra sỏi túi mật.
Đái tháo đường type 2 có liên quan mật thiết với thừa cân béo phì, M1 macrophages và các Adipokines viêm như TNF- α, IL-6 trong gây đề kháng insulin là nguyên nhân trực tiếp gây ra đái tháo đường type 2 ở người béo phì.
Phụ nữ béo phì thường bị rối loạn kinh nguyệt, khó có thai, nguy cơ vô sinh cao. Nếu có thai nguy cơ đẻ khó, con dễ bị rối loạn chuyển hóa. Nam giới béo phì thường yếu sinh lý, nguy cơ vô sinh là điều tất yếu.
Người thừa cân, béo phì dễ bị thoái hóa khớp, do trọng lượng cơ thể gây áp lực quá lớn lên hệ xương khớp, từ đó làm tăng quá trình cốt hóa của xương, gây ra các bệnh lí về xương khớp. Khớp gối, cột sống là những khớp bị tổn thương sớm nhất. Người thừa cân béo phì cũng dễ mắc bệnh Gút hơn so với những người có thể trạng bình thường.
Một số nghiên cứu đã cho thấy sự liên quan giữa béo phì và một số bệnh lý ung thư như: ung thư vú, ung thư tử cung, ung thư đại tràng, ung thư tuyến tiền liệt. Đã có nhiều nhận định cho rằng: “Chỉ trong vòng 5 năm nữa, có thể béo phì sẽ thay vị trí của thuốc lá trở thành nguyên nhân hàng đầu gây nên bệnh ung thư”.
Trước những tác hại to lớn của thừa cân béo phì, Tổ chức Y tế thế giới, các chuyên gia y tế trên toàn cầu đều khuyến cáo mỗi người cần chủ động kiểm soát cân nặng thông qua duy trì lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng hợp lý, năng động, thực hành các phương pháp giảm cân khoa học để bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Hoàng Minh Trí
Trả lời