Bèo cái

Bèo cái, một tên rất đổi quen thuộc với người dân Việt Nam chúng ta. Từ xa xưa, bèo đã được ông cha ta dùng để nuôi lợn. Bèo có mặt khắp nơi trên mọi miền đất nước. Ở đâu có nước thì bèo đều có thể sinh sống và phát triển được. Ngoài công dụng làm thức ăn cho lợn, bèo cái còn được ông bà sử dụng như một vị thuốc thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày. Chúng ta cùng nhau tìm hiểu cách sử dụng loại cây này trong y học, các bạn nhé!
Bèo cái còn gọi là đại phù bình, bèo ván, bèo tai tượng, bèo tía, thủy phù liên, đại phiêu. Thuộc họ ráy Araceae.
Bèo cái là một loại bèo nổi trên mặt nước, có bồ không có thân. Lá mọc từ rễ, mọc thành hoa thị ở gốc, phiến lá hình trứng dài độ 2-10cm, mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông mịn, những lá ở giữa nhỏ hơn. Loại bèo cái có mặt trên xanh, mặt dưới hơi tía là tốt. Cụm hoa nhỏ, mọc từ giữa các lá, có mo màu trắng nhạt, hình ống không đều. Quả hình quả mọng có nhiều hạt sù sì.
Bèo cái được trồng khắp những nơi có hồ ao ở nước ta, ở nông thôn cũng như ở thành phố, vì toàn cây được dùng để nuôi lợn, còn mọc ở nhiều nước nhiệt đới và ôn đới khác như miền Hoa Nam, Hoa Đông (Trung Quốc), Malaysia, Philipin, Lào, Campuchia.
Người ta dùng toàn cây, có thể hái quanh năm, nhưng tốt nhất vào mùa hạ là mùa cây có hoa. Thường dùng tươi, không phải chế biến gì đặc biệt. Có khi phơi khô.
Bèo cái là một vị thuốc còn được dùng trong phạm vi dân gian. Thường dùng ngoài để rửa mụn nhọt hay mẫn ngứa, dùng uống trong chữa mụn nhọt, mẩn ngứa, ho, hen suyễn, thông kinh nguyệt, lợi tiểu tiện.
Dùng ngoài không kể liều lượng. Nếu dùng trong, 1 ngày có thể dùng 50-100g bèo cái tươi. Có thể tăng lên tới 200g tươi.
Những đơn thuốc dùng bèo cái trong dân gian.
1/ Dùng chữa eczêma: Số lượng bèo cái tùy theo nơi chữa to hay nhỏ, đem về rửa sạch bằng nước thường 3-4 lần, thêm một ít muối giã nát, đắp cả nước cả cái lên chỗ eczêma. Thường dùng đắp một hai lần chỗ mẫn, không chảy nước nữa và điều trị từ 7-10 ngày là khỏi hẳn. Đồng thời với việc đắp ngoài có thể uống những thang thuốc giải độc có thể có hoa kim ngân, bồ công anh v.v…
2/ Đơn thuốc trị mẫn ngứa: Bèo cái 50g rửa sạch, sao vàng, sắc với nước uống hằng ngày. Dùng trong 2-3 ngày.
3/ Đơn thuốc trị hen suyễn: Bèo cái 100g cắt bỏ rễ, bỏ lá vàng, rửa nhiều lần cho thật sạch; cuối cùng có thể rửa thật sạch với nước muối, vẩy cho ráo nước, giã nhỏ trong cối, thêm nước lọc vào và siro chanh cho vừa đủ ngọt và đủ 100ml nước. Ngày có thể uống hai lần, mỗi lần uống liều như trên. Thường sau khi uống 10 ngày cơn hen suyễn đã bớt, uống liên tục trong vòng hai tháng có khi tới 3 tháng. Khi mới uống có thể thấy ngứa cổ trong vòng 10 phút, nhưng sau quen dần và hết ngứa (y học thực hành 5-1952: 32).
4/ Chữa mụn rộp loang vòng: Rửa sạch vết loét bằng nước sắc của bèo cái, sau khi rửa sạch thì rắc lên vết loét bèo cái đã đốt thành tro. Ngoài công dụng trên, bèo cái còn được dùng phối hợp với xà phòng để tẩy các vết bẩn trên vải, quần áo, chai, nồi có dầu mỡ, ngâm với bèo cái vài ngày rữa rất chóng sạch.
Nền y học phương Đông luôn bắt đầu từ những gì tầm thường và đơn giản nhất trong cuộc sống. Hạnh phúc đôi khi chỉ là những điều đơn giản và tầm thường bên cạnh chúng ta mỗi ngày, điều quan trọng là mỗi người có thể nhận ra và nắm lấy hay không mà thôi? Hy vọng rằng các bạn nhận được nhiều thông tin giá trị từ bài viết này. Các bạn hãy chia sẻ bài viết này đến những người đang cần. Chúc các bạn luôn thành công trong cuộc sống.
Hoàng Minh Trí